Kategorien
Deutsch Sölring Wat en Leedji fortelt

Ein Mops kam in die Küche

Hat es en Jungensriim me fērelk Potentsjaal, aur desjirem Riim heer niin Jen:

Ein Mops kam in die Küche und stahl dem Koch ein Ei,
da nahm der Koch den Löffel und schlug den Mops zu Brei.
Da kamen viele Möpse und gruben ihm ein Grab
und setzten einen Grabstein, darauf geschrieben stand …

En da bigent di Tekst weđer fan fuaren, wan em wel söner Jen.

Hoken di Tekst da skrewen heer, weet em ek muar. Hi es bikeent en aurlööwert sent öntmenst 1840. En hi es en gur Bispöl fuar en retoorisk Figuur: dit mise en abyme. Dit bidüüdet, dat ön jen Skelt jit jens en Skelt es. Ön des Fal es dit Leedji en Diil fan höm salev: Hat uur ön di Forteling langsen weđer nii fortelt.

Di salev Wiis heer uk dit Leedji „Mein Hut, der hat drei Ecken“. Dit Leedji es rocht wat üngifērelker, aur hat jeft en fast Jen. Man önstair skel di Sjungster nü muar dö. Aur bi ark Weđerhaaling let em jen Uurt muar wech en maaket diar en Biweeging fuar. Tö’t Jen es knap jit wat fan di Tekst aurblewen.

Di Wiis skel salev fan en italjeensk Leedji kum, O mamma mamma cara. Dit skel weđerom üp di Wiis fan en neapolitānsk Leedji töbeekgung. Des Wiis waar al muarlop fan forskelig Komponisten ön jaar Werken brükt, tö Bispöl fan Reinhard Keiser ön’t Jaar 1707 ön en Sjungspöl of fan di Fijoolwirtuoos Niccolò Paganini 1829 ön hok Wariatsjoonen.

Wan em nü al knap wat aur dit Ialer fan’t Leedji aur di Mops weet, da helpt dit mesken, wan em jen di Histoori fan des Hün önluket. Bluat, di jeft’t uk al leenger üs 2000 Jaar. Tö di Tir wiar hi ön’t Kineesk Kaiserrik en Kaiserhün, bluat di Kaiser maast höm haa en strik. Ön’t 16. Jaarhönert braacht Seefaarers di Hün da me tö Holön en da forbreeret hi höm. Dit helpt nü uk ek sa rocht bi’t Daatiarin fan’t Leedji, man es likert gur tö weeten.

Wat uk interesant es: Mopsen waar ek bluat ön di Musik foreewicht, man uk ön di Skelerii. Di engelsk Maaler Willam Hogarth maalet ön’t 18. Jaarhönert sin Mops Trump muarlop üp sin Skelter, tö Bispöl üp Skelter fan en Ker of uk üp en Portreeskelt fan Hogarth salev. Üp jen Skelt drait di Hün sagaar en Prük en luket üp en Seerel me Nooten. Di Mops Trump wiar sawat üs en Signatuur fan Hogarth en kür höm ön Karikatuuren fortreer. 2001 waar da ön London en Bronsifiguur fan Hogarth āpbecht, en natüürelk kür sin Hün diar ek waant.

Muarlop ön di Histoori waar di Mops bikeent üs en truu Frinj. Man wat skel’r ön dit Jungensleedji wiis en hurom stialt hi jüst en Ai? Es dit hoken, wat fuar Hunger ek weet, wat’r maaki skel? Of representiaret di Hün en Jungen, wat di Kok ārigi wel? Di Reaktsjoon fan di Kok es üp ark Fal mal grof. Man mesken skel dit hiili Leedji uk bluat en makāber Grap wiis, wat sin Sjarm diarfan fair, dat’r söner Jen es. Absuurd, man ek iarnsthaftig, wan em di Mops ütfuar let, aur hi lönicht jaa ön’t Graav.

____________________________________________________

„Ein Mops kam in die Küche“ ist ein Kinderlied, dessen Ursprung unbekannt ist. Überliefert ist es seit 1840, die Melodie geht auf ein neapolitanisches Lied mindestens aus dem 18. Jahrhundert zurück. Es ist ein sehr gutes Beispiel für ein mise en abyme, ein Bild in einem Bild, denn das Lied erzählt sich selbst unendlich erneut. Den Mops gibt es übrigens seit über 2000 Jahren, damals war er im Chinesischen Kaiserreich ein Kaiserhund. Im 16. Jahrhundert kam er nach Europa. Der englische Maler William Hogarth malte im 18. Jahrhundert mehrfach seinen Mops Trump, er war seine Signatur oder konnte ihn selbst in Karikaturen repräsentieren. Und was soll nun das Lied einem sagen? Vielleicht ist es nur als makabrer Witz gedacht.