Kategorien
Deutsch Fering/Öömrang ferkiar an mobilitäät

Smog uun Tjiisklun [update]

Wan’t am smog an fiinstoof gongt, seenk wi uun’t uugenblak ferlicht miast iarst ens am autos. Fööraal, auer jüst det abgas-skandal am tjiisk autobauern uun a naist rünj gongt. Nü hee nemelk de iarst gratkund begand, VW tu ferklaagin (heise.de). Dat föl lidj a hial tidj loft mä föl tu föl fiinstoof an gefäärelk gasen üüs stikstofdioxid öösme, jaft at bi üs uun Tjiisklun tu’n lok aktuel ei so föl – seenk wi tumanst miast. Man uun föl steeden wiar das juar al fölsis fiinstoof-alarm (sueddeutsche.de) – alian uun janewoore muar üüs uun’t hial juar 2016 (WDR.de) – uk wan fiinstoof uun’t tendens turag gongt (ZEIT online).

[Korektur: uun de audio-bidrach snaake wi faan köölstofmonoxid, at gongt oober am stikstofmonoxid. Uk wan wi ring chemie-nootin hed, wi hed do beeder werke skulen bi a recherche – det dee üüs iarig, enskiljige’m!]

Fööraal uun Süüdtjiisklun jeew’t ferleeden muun föl tu föl fiinstoof. Hü komt det – an huaram jüst nü?

Det hinget mä’t weder tup, auer uun föl regjoonen en inversiiv-situasjoon wiar, huar ham det loft auer jo steeden ei fermiske küd mä nei, frisk loft. Stuttgart as diar ja so an so uunfelig, auer det steed uun en deelsedel lait, man föl smog jeew’t uk uun Nordrhein-Westfalen. Oober uk uun Kil as’t loft ei gud, tumanst det meedstasjoon bi’t B 76 as üüb plaats sjauer faan jo stasjoonen mä a ringst wäärter uun Tjiisklun, haa a Kieler Nachrichten berochtet.

Wat woort diar jin den? At skul eentelk aksjoonsplooner jeew för det moment, huar uun jo EU-wäärter muasis auerstraalet wurd.

Ik haa ferleeden weg mä en frinj faan mi snaaket, wat uun Peking wenet, huar ja bal arke weg fiinstoof-alarm as, bi grenswäärter, wat föl huucher san jodiar uun a EU. An diar haa’k hiard, dat Audi uun Peking nü det neist an efektiifst partikel-filter ferbaut. Man ei uun a waanjer, man uun a büros, diarmä’t loft diar rian woort. An so as’t uk hir uun Tjiisklun, haa ik det gefääl. At woort ei so rocht wat jin a uursaagen den, also jin motorisiirt ferkair an jin öler ring filtert ferbraanin. Uun Kiel skal diar, huar bi’t B 76 jo meedwäärter ring san, en nei asfalt üüb’t struat, wat fiinstoof binj koon, skriiw a Kieler Nachrichten. Man hir, uun Stuttgart an uun NRW wiar – leew ik – uk föl holpen, wan’t naiferkiar faan bus an boon an so widjer beeder ütjbaut wiar an atraktiiwer wiar för jo pendler.

Hü woort uun öler lunen wat diarjin den? Koon ham een diar wat ufluke?

Uun Wien koostet naiferkiar uun’t juar 365 Euro – also een Euro för een dai – wan ham en juareskoort kääft. Uun föl steeden jaft at wilems keerferbad för hög autos üüs uun Oslo (berochtet derstandard.at), uun Paris skel bal gorneen diesel-waanjer muar keer. London hee at steed tacht maaget troch en city-maut, man ei det persuunen-naiferkiar ütjbaut, wat nü auerlastet as, det hee ei so gud werket. Oober Amsterdam as ferlicht al weler en stap widjer. Diar wal ham emisjoonsfri wurd uun a naist 10 juar (diartu jaft at en guden video-bidrach bi a WDR.de, huar det uun föörkomt).

Skel’w do üüb elektro-mobilitäät amstiig?

Diar woort föl auer diskutiiret, auer jo plooner baang san, dat mä e-mobilitäät ferlicht det loft beeder woort, man at ferkiar ei ufnamt. An wichtig as uk, dat det ferkiar auerhood redusiiret woort, diar san jo miast lidj jo ianig. Bütjelk det as’t natöörelk uk wichtig, wat för een struum tanket woort. Wan det kööl-struum as, koon ham uk widjer mä bensin keer.

[Update 19.02.2017]
Jüst efter wi diarauer berochtet haa, jeew at uk al berachter diartu, dat at EU Tjiisklun nü ferwarnet hee, auer jo wäärter (hir an uun öler lunen) tu huuch wiar (EurActivtagesschau, taz, kolumne uun de Wiener Zeitung). At jeew oober uk noch hög intresant bidrachen auer’t atraktiwitäät faan a naiferkiar. DIE ZEIT hee sogoor en ganse serie diartu maaget (ZEIT online) an bi DRadio Wissen jeew’t wat tu en nei konsept, wat naiferkiar üüb arke faal atraktiiwer maage küd: prisen, wat genauer ütjreegnet wurd, neemelk efter det genau loft-distans (DRadio Wissen). En öler prismodel, wat oofting üüs positiif uunsen woort, as det faan’t naiferkiar uun Wien, huar en juareskoort 365 € (so tu saien 1 € för ään dai) koostet. An skiinboor komt det uk gud uun:


Smog und Feinstaubalarm sind Themen, die uns eine Zeit lang fern schienen, aber gerade im Januar gab es in einigen deutschen Städten und Regionen mehr Belastungen als im gesamten Jahr zuvor.

Schuld daran waren natürlich die verursachenden Quellen aus Motoren und anderer Verbrennung, aber dass die Luft so lang und konzentriert über Städten wie z. B. Stuttgart hing, lag an der Wetterlage, die den Austausch mit frischer Luft verhindert hat. Nach wie vor fehlen in den meisten Regionen aber Lösungskonzepte, selbst Fahrverbote werden nicht durchgesetzt. Andere europäische Regionen sind da etwas weiter, haben das Problem aber auch noch nicht gelöst. Amsterdam scheint am weitesten zu sein, dort will man in den nächsten zehn Jahren die Stadt emissionsfrei bekommen, allerdings geht das nur mit einem neu durchdachten Verkehrskonzept, denn einfach alle Benzin- und Dieselautos in Elektroautos zu tauschen, macht die ohnehin vollen Städte auch nicht lebenswerter.

[Update 19.02.2017]
Nach diesem Bericht gab es noch ein paar Neuigkeiten zum Thema. Deutschland und andere Länder wurden von der EU nun verwarnt, etwas gegen die anhaltend hohe Luftverschmutzung zu unternehmen (EurActivtagesschautazKolumne in der Wiener Zeitung). Gleichzeitig gab es aber auch interessante Berichte zum Thema ÖPNV. DIE ZEIT hat eine ganze Serie dazu (ZEIT online) und DRadio Wissen bringt etwas über ein Preiskonzept für den ÖPNV, das ihn tatsächlich attraktiver machen könnte: Fahrtpreise nach Luftentfernung zu berechnen, so dass man nur für die Distanz bezahlt, die man auch fährt (DRadio Wissen). Ein anderes Preismodell, das immer sehr gelobt wird, scheint auf Erfolg zu stoßen, wie der Tweet über der deutschen Zusammenfassung erahnen lässt.

Eine Antwort auf „Smog uun Tjiisklun [update]“

Kommentare sind geschlossen.